SGK'dan Dikkat Çekici Değişiklik: Emeklilik Şartlarında Önemli Yenilik!
Yıpratıcı işlerde görev alan bireyler, fiili hizmet süresi zammıyla prim günlerini artırırken emeklilik yaşını da düşürme fırsatı yakalıyor. SGK Uzmanı İsa Karakaş, erken emeklilik formülünün ayrıntılarını aktardı.
Belirli meslek gruplarında görev yapan bireyler, işlerinin gerektirdiği fiziksel ve mental zorluklar sebebiyle "fiili hizmet süresi zammı" olarak adlandırılan özel bir haktan yararlanabilmektedir. Halk arasında "yıpranma payı" olarak bilinen bu uygulama, emeklilik yaşını öne çekmenin yanı sıra prim günlerine ekleme imkânı da sunmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) uygulamasına göre, yıpranma hakkından faydalanan meslek sayısı 20’yi geçmektedir. Sağlık çalışanlarının da bu kapsama dâhil edilmesi, birçok meslek grubuna erken emeklilik fırsatı tanımıştır.
FARKLI SİGORTA KOLLARINA GÖRE FARKLILIK GÖSTEREN UYGULAMA
Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, Türkiye Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, Emekli Sandığı (4/1-c), SSK (4/1-a) ve Bağ-Kur (4/1-b) kapsamındaki sigortalıların bu uygulamadan farklı şekillerde faydalanabildiğini aktardı.
Beklemek zorunda olan memurlar ve Bağ-Kur'lular için 25 yıl (9000 gün), SSK sigortalıları için ise 7000 gün prim şartı öngörüldüğüne dikkat çeken Karakaş, kadın sigortalıların 58, erkeklerin ise 60 yaşında emekli olabileceğini belirtti.
ESKİ SİSTEMDE SÜRE ARTISI AVANTAJI
5510 sayılı yasaya göre, yeni sistemde sigortalılık süresine ek süre verilmezken, eski düzenlemelerde bazı meslek gruplarına (asker, polis, madenci vb.) avantajlar tanınmıştı. Karakaş, 2008 yılı öncesinde bu mesleklerde kazanılan yıpranma sürelerinin sigortalılık süresine eklenebildiğine vurgu yaptı.
Özellikle 2008 öncesi itibari hizmet süresine sahip olan ve sonrasında fiili hizmet zammına tabi olarak çalışanlar için 3600 günden az olan sürelerin sigortalılık süresine eklendiğini belirtti.
YIPRANMA PAYI HESAPLAMA YÖNTEMİ
Fiili hizmet süresi zammına tabi olan işler için, her 360 günlük çalışma süresine benzer şekilde;
60 gün ekleme yapılıyorsa: (Gün sayısı × 60) / 360
90 gün ekleme yapılıyorsa: (Gün sayısı × 90) / 360
180 gün ekleme yapılıyorsa: (Gün sayısı × 180) / 360 formülü kullanılarak hesaplama gerçekleştirilmektedir. Karakaş, bu ek sürenin prim günlerine yansıtıldığını ve bazı durumlarda emeklilik yaşından düşüldüğünü ifade etti.
EMEKLİ YAŞINDAN DÜŞÜLÜYOR, İKRAMİYE HAKKI TANINIYOR
Fiili hizmet süresi zammı, maksimum 5 yıla kadar prim günlerine eklenebilmektedir. Bu sürenin en fazla 3 yılı, emeklilik yaşından düşülmektedir. Ayrıca, yıpranma kapsamındaki süreler, emekli ikramiyesi hesaplamasında da göz önünde bulundurulmaktadır.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN KADINLARA EK HAK TANINIYOR
Ağır engelli çocuğa sahip olan kadın sigortalılar için ilave bir düzenleme mevcut. Karakaş, bu kadın sigortalıların prim günlerinin dörtte birinin, toplam prim gününe eklendiğini açıkladı.
KİMLER YARARLANABİLİR?
El dokumacılığından madenciliğe, cezaevi görevlilerinden sağlık personeline kadar çeşitli meslek grupları bu avantajdan yararlanabiliyor. SGK'nın 40. maddesinde detayları yer alan bu uygulama, emekliliği daha kolay ulaşılabilir kılmaktadır.
Yıpranma hakkı ile emeklilik planı yapan bireyler için önemli fırsatlar doğmaktadır. Uzmanlar, hangi meslek grubunun ne kadar süre kazandığını öğrenmek ve erken emeklilik fırsatından yararlanmak isteyenlerin SGK kılavuzlarını dikkatlice incelemelerini tavsiye ediyor.
